Adwerotial
W sposób oczywisty zamawiający zobowiązani są do weryfikacji rzetelności i wiarygodności wykonawców, którym udzielają zamówień publicznych. Służy to zarówno interesowi publicznemu (środki publiczne są wydatkowane w sposób racjonalny, celowy i terminowy), jak również zapewnieniu wszystkim potencjalnym wykonawcom uczciwej konkurencji i równych szans.
Zamawiający mają jednak bardzo ograniczone możliwości pogłębionej analizy składanych ofert oraz weryfikacji prawdziwości składanych w toku postępowania oświadczeń.
Natomiast przykładów nierzetelności wykonawców lub sytuacji, w której wykonawca wprowadził zamawiającego w błąd lub podał nieprawdziwe informacje, można wskazać sporo, m.in.:
- w przetargu została złożona oferta, w której wykonawca powołuje się na doświadczenie innej firmy,
- ofertę składa wykonawca, który wielokrotnie przez innych zamawiających został obciążony karami umownymi za nienależytą realizację umowy,
- wykonawca nie zrealizował zamówienia w terminie, a zamawiający utracił przez to możliwość otrzymania dofinansowania,
- ofertę składa konsorcjum, w którym jeden z członków konsorcjum we wcześniejszym postępowaniu wprowadził zamawiającego w błąd,
- wykonawca w wykazie robót wskazuje na realizację inwestycji, które w rzeczywistości miały inny zakres niż ten deklarowany przez wykonawcę,
- ofertę składa wykonawca, z którym w ostatnim czasie kilku zamawiających rozwiązało umowę o udzielenie zamówienia i w związku z tym faktem żądają zapłaty odszkodowania.
W jaki sposób uchronić się przed takimi sytuacjami?
Często zamawiający otrzymuje interesujące informacje o wykonawcach od firm konkurencyjnych, które mają dostęp do wiedzy o „przewinieniach” swoich konkurentów, jednak kluczem jest tutaj wnikliwa analiza i dostęp do jak największej liczby danych. Oczywiście dokładny i skrupulatny zamawiający może zapytać innych zamawiających lub podmioty wystawiające referencje o potwierdzenie prawdziwości składanych przez wykonawcę dokumentów lub o jego rzetelność.
W praktyce jednak nigdy nie ma na to czasu, bo zamówień trzeba udzielać szybko, inwestycje muszą być realizowane i często brak jest pomysłu, skąd zbierać informacje o wykonawcach składających oferty.
W odpowiedzi na tę sytuację powstała ogólnopolska baza wykonawców, w stosunku do których mogą wystąpić podstawy do wykluczenia. Zawiera informacje dotyczące
wykonawców:
- którzy w związku z realizacją umów o udzielenie zamówienia otrzymali kary umowne,
- z którymi rozwiązano umowę,
- których pozwano,
- którzy zostali wykluczeni z postępowania w związku z wprowadzeniem zamawiającego w błąd.
Osoba korzystająca z bazy otrzymuje raport zawierający informacje o wszystkich stwierdzonych przypadkach ewentualnych naruszeń weryfikowanego wykonawcy.
Pierwsza w Polsce tego typu baza wykonawców tworzona jest przez grupę informatyków i prawników w ramach Asystenta Postępowania. Z bazą weryfikacja wiarygodności wykonawców jest dużo prostsza.