Łagodniejszy reżim udzielenia zamówienia publicznego w zakresie usług społecznych i szczególnych obejmuje usługi wymienione w załączniku XIV do dyrektywy klasycznej oraz w załączniku XVII do dyrektywy sektorowej.
Niewątpliwie w przypadku usług społecznych i szczególnych, których wartość przekracza progi unijne, ze względu na znaczenie kontekstu kulturowego oraz wrażliwy charakter tych usług uznano, że powinniśmy dysponować swobodą w zakresie organizacji wyboru usługodawców w sposób najodpowiedniejszy dla nas samych. Przepisy dyrektyw uwzględniają ten nakaz, nakładając jedynie obowiązek przestrzegania podstawowych zasad przejrzystości i równego traktowania wykonawców oraz gwarantując, że instytucje zamawiające są w stanie zastosować określone kryteria jakości przy wyborze usługodawców.
Natomiast zupełnie inaczej wygląda sytuacja zamówień o wartości poniżej progu unijnego. Ustawodawca bowiem uznał, że w przypadku zamawiających publicznych konieczne jest odstąpienie od wcześniejszych regulacji (na gruncie pzp z 2004 r. zamawiający posiadał kompetencje do samodzielnego określania procedury, w jakiej zamierza prowadzić dane zamówienie). Wskazał w uzasadnieniu projektu ustawy, że „dotychczasowe rozwiązanie w zakresie zamówień na usługi społeczne i inne szczególne usługi jest nadmiernie skomplikowane i wymaga od zamawiającego samodzielnego opisania całej procedury na okoliczność udzielania takich zamówień”.
Z jednej strony wybór trybu podstawowego ma więc uprościć proces udzielenia zamówienia publicznego, z drugiej jednak jednocześnie zobowiązuje zamawiającego do przeprowadzenia bardzo sformalizowanego postępowania, nie przewidując żadnych zmian w stosunku do przepisów regulujących udzielanie zamówień klasycznych.
